Tentoonstellingstekstboekjes

Wordt de museumbezoeker vaker met een tekstboekje in de hand de tentoonstelling ingestuurd of lijkt dat maar zo? Maar wat is nu eigenlijk een tentoonstellingstekstboekje en waarom wordt dit overdrachtsmiddel gebruikt? Met behulp van de volgende deelvragen zal er geprobeerd worden een antwoord te vinden: wat voor soort groepen teksten staan er in?; hoe zien tekstboekjes er uit?; welke doelen hebben de tekstboekjes?; wat vindt de bezoeker er van?; wat zijn de voor- en de nadelen?

Wat is nu eigenlijk een “tentoonstellingstekstboekje”?
Het zijn tekstboekjes waarmee de bezoeker zichzelf van informatie kan voorzien tijdens een tentoonstelling. Vaak zijn deze tekstboekjes speciaal voor een bepaalde tentoonstelling gemaakt. Maar wat het woord “vaak” al aangeeft: er zijn enkele uitzonderingen. Soms fungeert een tentoonstellingscatalogus als begeleider bij de tentoonstelling of is er in de permanente presentatie geen enkel tekstbord zoals in het SIMON VAN GIJN – museum aan huis. Het zou bijna met zekerheid gezegd kunnen worden dat de tekstboekjes gratis aan de bezoeker wordt meegegeven. Soms mogen ze meegenomen worden naar huis en soms zijn ze slechts “te leen” en dienen ze na het bezoek ingeleverd te worden. Tentoonstellingstekstboekjes zijn er in vele soorten, maten, kleuren, diktes en hebben veelal een verschillende vormgevingen, inhoud, doelen en uitwerkingen. De meest tekstboekjes zijn rechthoekig van vorm en van een klein formaat, omdat het hanteerbaar moet zijn. Categorie C (object- én tentoonstellingsteksten) komt het meest voor, afbeeldingen worden even vaak niet als wel gebruikt. Drukwerk in kleur is duur, en daarom is een 1-kleurendruk een veel gebruikt alternatief. Als belangrijkste argumenten, om tentoonstellingstekstboekjes aan de bezoeker mee te geven, worden geven: als er veel bezoekers worden verwacht en als er veel informatie te geven is. Het doel van de tekstboekjes is uiteraard om de bezoeker te informeren, maar het bijkomenende en zeer belangrijk voordeel: het heeft een hoge pr-waarde.
Naast de vele voordelen die het tekstboekje heeft, zoals geen ophopingen, weinig ruis, waardering van de bezoeker, in meerdere talen leverbaar, zijn er ook enkele nadelen: het is tijdsintensief, duur en er kunnen geen veranderingen op het laatste moment plaatsvinden. De bezoekers reageren over het algemeen zeer positief, ze hebben iets om mee naar huis te nemen, een “hebbedingetje”.

Dit onderzoek heeft plaats gevonden in het kader van het vak Publieksbegeleiding aan de Reinwardt Academie in 2002.