Wij geloven in het delen van kennis en ervaring, zodat we samen de museumsector mooier, sterker en beter kunnen maken. We experimenteren, we praten, we luisteren en we lezen. Ben je op zoek naar theorie over musea, bezoekers of collecties? Wil je inspiratie opdoen bij case studies van anderen, of wil je gewoon een lekker boek, dat toevallig ook over musea gaat? Dit is onze leeslijst, hopelijk zit er iets voor je tussen. De meeste boeken zijn ongetwijfeld bij Bol te koop, maar waarom ga je niet langs je lokale boekhandel? Die zijn doorgaans heel handig met bestellen.
Heb je tips? Mis je een categorie? Laat het ons weten in de comments en we voegen het aan de lijst toe.
Een stukje museumeducatie.nl boekenkast
Om het je wat makkelijker te maken hebben we onze leeslijst in deze thema’s in gedeeld:
Bezoekers & beleving
John H. Falk & Lynn D. Dierking: The Museum Experience (1997)
Een absolute klassieker. Falk & Dierking behoorden tot de eerste onderzoekers die beter wilde begrijpen wat bezoekers nou echt in het museum deden én waarom ze dit gedrag vertoonden. Ze verbinden deze interesse aan de educatieve rol van het museum: als we willen dat mensen iets leren in ons museum, dan moeten we begrijpen hoe een museumbezoek in elkaar zit. Het boek is met name bekend geworden door het Interactive Experience Model, waarin wordt uitgelegd dat het museumbezoek wordt gevormd door de persoonlijke en sociale context van de bezoeker en de fysieke context van het museum. Daarnaast bevat het boek echter nog veel meer waardevolle informatie, waaronder de uitleg waarom het niet interessant is om te kijken hoe lang mensen gemiddeld tekstbordjes lezen.
ISBN 0-929590-07-4
John H. Falk: Identity and the Museum Visitor Experience (2009)
Sinds de jaren ’90 heeft John Falk niet stilgezeten en hij heeft inmiddels meerdere decennia publieksonderzoek en museumtheorie achter de kiezen. In dit boek gaat hij in op de vraag hoe de identiteit van een bezoeker het museumbezoek beïnvloedt. Hierbij verbindt hij identiteit met motivatie: de reden waarom een bezoeker een bepaald museum gaat. Deze motivatie bepaalt de behoeftes die een bezoeker tijdens zijn bezoek heeft. Falk maakt onderscheid tussen vijf motivaties (later heeft hij daar nog twee aan toegevoegd): Explorer, Facilitator, Experience seeker, Professional/Hobbyist, Recharger. Door goed te begrijpen met welke motivaties mensen het vaakst naar jouw museum brengt, kun je het aanbod beter op hun behoeftes afstemmen. Daarvoor heeft Falk ook tips, want het boek bestaat uit twee delen: Theorie en praktijk.
ISBN 978-1-59874-163-6
Judy Diamond, Jessica J. Luke en David H. Uttal: Practical Evaluation Guide: Tools for museums and other informal educational settings (2009)
Je wilt publieksonderzoek gaan doen, maar je weet niet waar te beginnen? Dan helpen wij natuurlijk graag, maar dit boek helpt je ook goed op weg. Naast nuttige theorie bevat het boek praktisch advies voor het uitvoeren van verschillende soorten onderzoek, van observaties tot vragenlijsten en interviews. Ook geeft het tips voor het analyseren van je data, want ook dat is een vak apart.
ISBN 978-0-7591-1303-9
Tiina Roppola: Designing for the Museum Visitor Experience (2012)
Een uitgebreide studie van de museumbeleving. Tiina Roppola begon haar carrière als ontwerper en heeft daarmee een interessante kijk op de vorm en functie van tentoonstellingen. Roppola omschrijft hoe de museumbeleving bestaat uit verschillende elementen, die zij Framing, Resonating, Channeling en Broadening noemt. Een bezoeker heeft bepaalde verwachtingen van een museum waar zij haar gedrag aan zal aanpassen. Zowel de omgeving als de inhoud beïnvloeden of een bezoeker zich op haar gemak voelt en zich betrokken voelt bij de tentoonstelling. Het gedrag wordt ook beïnvloed door de hoeveelheid tijd die een bezoekers beschikbaar heeft en de (veronderstelde) afmeting van het museum. Ten slotte zijn er ook nog situaties waarin een bezoeker helemaal gegrepen wordt door een onderwerp en écht de diepte in wil. Aan de hand van deze principes analyseert Roppola hoe een tentoonstelling optimaal ontworpen kan worden.
ISBN 978-1-138-82527-7
Stephen Bitgood: Attention and Value – Keys to Understanding Museum Visitors (2013)
Stephen Bitgood gaat in zijn onderzoek niet in de eerste plaats uit van de intenties van het museum, maar kijkt naar de motivatie van de bezoeker. Hij wil daarom niet weten hoe musea ervoor kunnen zorgen dat bezoekers zoveel mogelijk leren, of de informatie van het museum optimaal opnemen. In plaats daarvan vraagt hij zich af: Hoe help je mensen om het meeste uit hun museumbezoek te halen? Dat wil niet zeggen dat Bitgood helemaal geen aandacht heeft voor het leren dat plaatsvindt in het museum, maar hij plaatst dit leren in context. Bezoekers bepalen zelf wat ze interessant, waardevol en hun aandacht waard vinden. Het is aan musea om ervoor te zorgen dat ze die keuzes optimaal kunnen maken. Aan de hand van zijn Attention-Value model bespreekt Bitgood de rol van navigatie en overdrachtsmiddelen. Ook geeft hij een handige checklist waarmee je tentoonstellingen kunt optimaliseren.
ISBN 978-1-61132-263-7
John H. Falk & Lynn D. Dierking: The Museum Experience Revisited (2013)
Een opvolger van de klassieker The Museum Experience. De literatuurlijst is up-to-date gebracht en er is aandacht voor de komst van digitale media, al moet van dat laatste in dit boek niet te veel verwacht worden. Het is ook interessant om te zien dat Falk & Dierking tegenwoordig iets minder aandacht vestigen op de educatieve rol van het museum. Verschillende bezoekers komen om verschillende redenen en leren is niet altijd het hoofddoel van het bezoek.
ISBN 978-1-61132-044-2
Museum & maatschappij
Sheila Watson (red.): Museums and their Communities (2007)
Dit is een zeer uitgebreide reader en een perfect boek voor museumprofessionals die interesse hebben in de brede discussie rondom musea, macht en representatie. Aan de hand van casestudies en theoretische artikelen verkent het de relatie die musea (kunnen) hebben met hun omgeving, of met groepen wiens erfgoed in het museum te vinden is. Het boek is verdeeld in vijf thema’s: Changing roles of museums over time and current challenges; Who controlls the museum?; Museums and identities; Communities remembering and forgetting; Challenges: Museums and communities in the twenty-first century.
ISBN 978-0-415-40260-6
Richard Sandell: Museums, Prejudice and the Reframing of Difference (2007)
ISBN 978-0-415-36749-3
Richard Sandell, Jocelyn Dodd en Rosemarie Garland-Thomson (red..): Re-presenting Disability – Activism and Agency in the Museum (2010)
ISBN 978-0-415-49473-1
Viv Golding en Wayne Modest (red.): Museums and Communities – Curators, Collections and Collaboration (2013)
Hoe kun je als museum samenwerken en participatie onderdeel maken van de werkpraktijk? Dit boek kijkt voorbij de projecten en stelt kritische vragen over de manier waarop musea tot kennis komen en de autoriteit en macht die musea vaak niet uit handen willen geven. Ook verkent het wat samenwerken met een ‘community’ betekent wanneer binnen die ‘community’ verschillende meningen, opvattingen en agenda’s bestaan. De inhoud bestaat uit drie delen: Community Matters; Sharing Authority; Audiences and Diversity.
ISBN 978-0-85785-131-4
Museumeducatie
George E. Hein: Learning in the Museum (1998)
Een overzicht van de manier waarop musea omgaan met hun educatieve rol en de verschillende leertheorieën die worden gebruikt bij het ontwikkelen van educatieve programma’s. Dit is een fijn boek voor met name educatoren die zich meer willen verdiepen in de achterliggende theorieën en concepten. Geen dikke pil, maar wel barstensvol informatie.
ISBN 0-415-09776-2
John H. Falk en Lynn D. Dierking: Learning from Museums – Visitor Experiences and the Making of Meaning (2000)
Falk en Dierking combineren hun jarenlange ervaring en publieksonderzoek met theorie en buigen zich over de vraag hoe bezoekers leren tijdens hun bezoek. Ze bespreken de verschillende elementen die invloed hebben op het leerproces, zoals de fysieke en sociale omgeving, voorkennis en eerdere museumervaringen en geven tips hoe musea het leren van bezoekers kunnen fasciliteren.
ISBN 978-0-7425-0295-6
Els Hoogstraat en Annemarie Vels Heijn: De Leertheorie van Kolb in het Museum – Dromer, Denker, Beslisser, Doener (2006)
ISBN 978-90-807035-4-4
Eilean Hooper-Greenhill (red.): The Educational Role of the Museum (2008)
Dit boek is onderdeel van de serie Leicester Readers in Museum Studies en een zeer uitvoerige bundel over de educatieve rol van musea. Eilean Hooper-Greenhill heeft jarenlang onderzoek gedaan naar dit onderwerp en combineert in dit boek eigen werk met dat van anderen. Aan de hand van vier thema’s worden de verschillende facetten van leren in het museum besproken: Communication theories; Learning in museums; Developing effective exhibitions; Thinking about museum audiences.
ISBN 978-0-415-19827-1
Participatie
Graham Black: The Engaging Museum – Developing Museums for Visitor Involvement (2005)
ISBN 978-0-415-34557-6
Nina Simon: The Participatory Museum (2010)
Nu al een klassieker. Nina Simon was onafhankelijk museumconsulent toen ze dit boek in eigen beheer uitgaf. Inmiddels is ze directeur van het Santa Cruz Museum of Art & History en veelgevraagd spreker. The Participatory Museum wordt inmiddels gezien als het standaardwerk op het gebied van publieksparticipatie. Het boek bevat veel praktische voorbeelden, maar minder academische theorie.
ISBN 978-0-615-34650-2
Nina Simon: The Art of Relevance (2016)
ISBN 978-0-692-70149-2
Technologie & social media
Fiona Cameron & Sarah Kenderdine (red.): Theorizing Digital Cultural Heritage – A Critical Discourse (2007)
Zoals de titel wellicht al doet vermoeden is dit een zeer theoretisch boek dat kritisch kijkt naar de invloed van digitale media op het verzamelen, bewaren en ontsluiten van erfgoed. Een aanrader als je verantwoordelijk bent voor digitalisering of te maken hebt met het verzamelen van digital born objecten of immaterieel erfgoed. Het boek bevat zowel theoretische analyses als casestudies en is verdeeld in drie thema’s: Replicants/Object Morphologies; Knowledge Systems and Management: Shifiting Paradigms and Models; Cultural Heritage and Virtual Systems.
ISBN 978-0-262-03353-4
Ross Parry: Recoding the Museum – Digital Heritage and the Technologies of Change (2007)
ISBN 978-0-415-35388-5
Ross Parry red): Museum in a digital age (2010)
Ook dit boek is onderdeel van de Leicester Readers in Museum Studies. Dik, prijzig en zeer uitgebreid. Het kijkt voorbij het voor de hand liggende onderwerp van digitalisering en vraagt onder andere hoe digitale media de communicatie tussen musea en het publiek beïnvloeden en wat het betekent om online bezoekers te hebben. Aan de hand van zeven thema’s onderzoekt dit boek wat het betekent om een museum te zijn in een digitaal tijdperk: Information; Space; Access; Interpretation; Object; Delivery; Futures.
ISBN 978-0-415-40262-0
Merete Sanderhoff (red.): Sharing is Caring. Openness and sharing the cultural heritage sector (2014)
ISBN 978-87-92023-62-9
Ed Rodley, Robert Stein en Suse Cairns (red.): Code|Words – Technology and Theory in the Museum (2015)
Een selectie essays van museumprofessionals die werken in Europa en de VS. De auteurs reflecteren op hun ervaringen op het snijvlak van het fysieke en digitale museum. Onderwerpen als het experiment, representatie, participatie en de rol van musea online passeren de revue. Stof tot nadenken, ook (of misschien wel juist) als je niet dagelijks te maken hebt met het digitale gezicht van je organisatie.
ISBN 978-1-910144-71-8
Tekst
Beverly Serrell: Exhibit Labels – An Interpretive Approach (1996)
ISBN: 978-0-7619-9106-9
Sectie Publiek & Presentatie Nederlandse Museumvereniging: Tekst bij Beeld – Verslag van een onderzoek naar teksten bij schilderijen (2000)
Marleen van Soest en Annemarie Vels Heijn: Kort en krachtig. 50 tips vor goede museumteksten (2017)
ISBN 978-94-6262-145-9
Collectie & gebouw
Suzanne MacLeod (ed.): Reshaping Museum Space – Architecture, Design, Exhibitions (2005)
ISBN: 0-415-34345-3
Sandra H. Dudley (ed.): Museum Materialities – Objects, Engagements, Interpretations (2010)
ISBN: 978-0-415-49218-8
Ludmilla Jordanova: The Look of the Past – Visual and Material Evidence in Historical Practice (2012)
ISBN: 978-0-521-70906-04
Elizabeth Wood en Kiersten F. Latham: The Objects of Experience – Transforming visitor-object encounters in museums (2014)
ISBN978-1-61132-214-6
Theorie
David Boswell & Jessica Evans (red.): Representing the Nation: A Reader – Histories, Heritage and Museums (2005)
ISBN 0-415-20870-X
Michelle Henning: Museums, Media and Cultural Theory (2006)
Een interessante analyse van het museum als een vorm van media. In plaats van, zoals gebruikelijk. gebruik te maken van de theorieën uit de sociale wetenschappen, analyseert Michelle Henning het museum door de lens van Media Studies.
ISBN 0-335-21419-3
Tony Bennett: The Birth of the Museum – History, Theory, Politics (2007)
Tony Bennett ananlyseert de ontstaansgeschiedenis van het museum in relatie tot de natievorming en de populariteit van kermissen en wereldtentoonstellingen. Hij ziet het museum niet alleen als een plek ter lering en vermaak, maar ook als vormer van gedrag en gewoontes. Net als op de kermis of de boulevard draait het in het museum om zien en gezien worden, aldus Bennett. Een kritische kijk op de geschiedenis en collectievorming van een instituut dat zich in de 21ste eeuw een nieuwe rol aan moet meten.
ISBN 0-415-05388-9
Julia Noordergraaf: Strategies of Display – Museum Presentation in Nineteenth- and Twentieth-Century Visual Culture (2012)
ISBN 978-94-6208-027
Management
Richard Sandell & Robert R. Janes (red.): Museum Management and Marketing (2008)
ISBN 978-0-415-39629-5
Graham Black: Transforming Museums in the Twenty-first Century (2012)
ISBN 978-0-415-61573-0
Anne Bergeron en Beth Tuttle: Magnetic – The Art and Science of Engagement (2013)
Drie jaar lang onderzochten Anne Bergeron en Beth Tuttle hoe het toch komt dat sommige musea het zo ontzettend goed doen. Met ‘goed’ bedoelen we dan niet per se dat ze hoge bezoekersaantallen binnentrekken, maar dat het vitale organisaties zijn die innovatie niet schuwen, maar ook trouwen fans (en medewerkers) hebben. Volgens Bergeron en Tuttle ligt het geheim in het investeren in persoonlijke relaties, persoonlijke relevantie en betekenisvolle ervaringen.
ISBN 978-1-93325-383-1
Gail Dexter Lord en Ngaire Blankenberg: Cities, museums and soft power (2015)
ISBN 978-1-941963-03-6
Leest lekker weg
Lawrence Weschler: Mr. Wilson’s Cabinet of Wonder – Pronged Ants, Horned Humans, Mice on Toast, and Other Marvels of Jurassic Technology (1995)
ISBN 978-0-679-76489-2
Amy Whitaker: Museum Legs – Fatigue and Hope in the Face of Art (2009)
ISBN 978-1-936102-00-6
Frank Westerman: El Negro en ik (2014)
ISBN978-90-234-8931-3
Pauline Slot: Museumbezoeking – Waarom wij naar musea gaan (2015)
978-90-295-3928-9
